هر گاه واکنشهای هسته ای هسته ستاره متوقف شوند،

ستاره به مرحله مرگ وارد و ساختارش ناپایدار می شود. ستاره ای با

جرم نسبتاً کم در طی میلیاردها سال، آهسته سوخت هسته ایش را

می سوزاند، و سپس به غول سرخ تکامل می یابد.

سپس غول سرخ متلاشی می شود تا یک

سحابی سیاره ای (پوسته منبسط شونده گازی)

پیرامون یک کوتوله سفید تشکیل دهد. ستاره ای با جرم زیاد،

سوختش را سریعتر و فقط طی چند میلیون سال می سوزاند

و سپس به یک ابر غول تکامل می یابد. سپس در انفجاری بزرگ

به نام ابرنواختر فوران می کند. هسته باقیمانده،

ستاره نوترونی یا حفره سیاه را تشکیل می دهد.

برخی از ستارگان شناخته شده عبارتند از:  ستارگان کم جرم و پرجرم   

ستارگان کم حجم:

کلیه ستارگان فرایند سنتز هسته ای را با گداخت هیدروژن در هسته شان برای تشکیل هلیوم آغاز می کنند. هیدروژن ساده ترین و فراوانترین عنصر موجود است. هنگامی که ستاره ای با جرمی کمتر از 10 جرم خورشیدی، هسته اش منقبض می شود. توام با این انقباض، هسته حرارت می بیند و پوسته هیدروژنی پیرامون هسته را محترق می کند. هنگامی که هیدروژن این پوسته برای تشکیل هلیوم گداخته می شود، هسته آنقدر داغ می شود که با گداخت هلیوم، کربن را تشکیل می دهد. وقتی که هلیوم هسته به مصرف می رسد، واکنشهای هسته ای ستاره متوقف می شوند.

ستارگان پر حجم:

در ستارگانی با جرم بیش از 10 جرم خورشیدی، مراحل اولیه سنتز هسته ای مشابه ستارگان کم جرم است. ستارگان پر جرم سریعتر از ستارگان کم جرم سوخت هسته ایشان را مصرف می کنند زیرا دما و فشار هسته شان از ستارگان کم جرم بیشتر است. در حالی که ستارگان کم جرم 10 میلیارد سال را صرف سوزاندن هیدروژن می کنند، ستارگان پر جرم در کمتر از 10 میلیون سال، یعنی یک هزارم آن، این کار را می کنند. هنگامی که ستاره ای پر جرم مرحله سوزاندند هلیوم را، که تقریباً نیم میلیون سال طول می کشد ،به پایان می رساند، دماهای فزاینده هسته اش به آن امکان می دهد جهت تولید عناصر مرتباً سنگین تر به واکنشهای گداخت ادامه بدهد.
 

در ابتدا، هسته کربنی منقبض می شود و با حرارت، پوسته گداختی ثانویه ای را بدور خود ولی درون پوسته گداختی اولیه تشکیل می دهد. این پوسته تازه حاوی هلیومی است که برای تشکیل کربن گداخته می شود. در همین حال، کربن برای کمتر از هزار سال در هسته می سوزد تا یک هسته اکسیژنی تولید کند. هنگامی که هسته منقبض می شود، پوسته سومی بدورش ایجاد می شود که کربن را می سوزاند و هسته اکسیژنی برای تقریباً 6 ماه می سوزد تا سیلیس تولید کند. سیلیس تنها یک روز در هسته می سوزد و یک هسته آهنی با دمایی بین 3 تا5 میلیارد درجه سانتیگراد (4/5 تا 9 میلیارد فارنهایت) تولید می کند. هسته آهنی که با پنج پوسته گداختی احاطه شده، به هنگام تلاش برای گداخت، بدرون خود فرو می پاشد. علتش این است که گداخت آهن برخلاف سایر واکنشهای گداختی انرژی آزاد نمی کند، بلکه انرژی می گیرد. این فروپاشی ستاره را منفجر می کند و سپس مواد آن در فضا منتشر شده و بخشی از سایر سیارات و ستارگان می شوند.

منبع: ngdir.ir